Kozmoloji, evrenin bir tüm olarak incelenmesidir. En ufak atom altı parçacıklardan en büyük galaksilere ve galaksi kümelerine kadar her şeyi kapsar. Kozmologlar evrenin kökenini, evrimini ve nihai kaderini anlamakla ilgilenirler.
Çoklu Kainat
Kozmolojideki en mühim sorulardan biri evrenimizin benzersiz olup olmadığıdır. Birtakım fizikçiler, her biri kendine has fizik yasalarına haiz ebedi sayıda kainat olabileceğine inanırlar. Bu fikre çoklu kainat denir.
Güneş Sistemi
Güneş sistemimiz Samanyolu Galaksisi’nin ufak bir parçasıdır. Samanyolu, ortalama 200 milyar star içeren bir çubuklu sarmal galaksidir. Güneşimiz bu yıldızlardan biridir ve galaksinin merkezinden ortalama 25.000 fer yılı uzaklıktadır.
Samanyolu Galaksisi
Samanyolu, evrendeki milyarlarca galaksiden bir tek biridir. Galaksiler her biçim ve boyutta gelir ve evrenin her yerine geniş bir kozmik ağ halinde dağılmışlardır.
Kainat
Kainat, bütün feza ve vakit dahil olmak suretiyle mevcud her şeydir. Kainat genişliyor ve ortalama 13,8 milyar yaşlarında olduğu düşünülüyor.
Dünya dışı hayat
Kozmolojideki en coşku verici sorulardan biri Dünya’nın ötesinde hayat olup olmadığıdır. Samanyolu Galaksisi’nde milyarlarca star vardır ve bunların çoğunun yörüngesinde gezegenler olması muhtemeldir. Bu gezegenlerden bazılarının hayat barındırması mümkündür.
Kozmoloji, geniş ve kompleks bir emek harcama alanıdır. En ufak atom altı parçacıklardan en büyük galaksilere ve galaksi kümelerine kadar her şeyi kapsar. Kozmologlar kainat ile alakalı devamlı olarak yeni şeyler öğreniyor ve bilgimizin sınırlarını devamlı zorluyorlar.
Kuantum kozmolojisi, kuantum mekaniğinin yasalarını kullanarak evreni anlamaya çalışan bir kozmoloji dalıdır. Kuantum kozmolojisi zor bir emek harcama alanıdır, sadece bizlere kainat ile alakalı daha derin bir anlak sağlama potansiyeline haizdir.
Sicim teorisi, tabiat ananın bütün temel kuvvetlerini birleştirmeyi amaçlayan tavsiye edilen bir fizik teorisidir. Sicim teorisi oldukca iddialı bir teoridir ve doğru olup olmadığı hemen hemen bilinmemektedir. Sadece sicim teorisi kainat anlayışımızı kökten değişiklik yapma potansiyeline haizdir.
İşte kozmoloji ile alakalı sıkça sorulan sorulardan bazıları:
- Kainat nelerdir?
- Kainat iyi mi başladı?
- Kainat iyi mi genişliyor?
- Dünya haricinde hayat var mı?
- Evrenin geleceği nelerdir?
| Hususiyet | Tarif |
|---|---|
| Kozmoloji | Evrenin ve kökeninin incelenmesi |
| Bulgu | Kainat ile alakalı yeni informasyon arama eylemi |
| muazzamlık | Evrenin enginliği ya da uçsuz bucaksızlığı |
| Kainat | Bütün feza ve dönemin ve içeriklerinin toplamı |
| Genişlik | Bir şeyin büyük boyutu ya da kapsamı |
II. Çoklu Kainat
Çoklu kainat, her biri ayrı bir uzay-zaman olan birden fazla evrenin varlığını varsayan varsayımsal bir kainat modelidir. Çoklu kainat terimi, evrenin hayat için görünürdeki ince ayarına ve karanlık madde ve karanlık enerjinin varlığına bir yanıttır.
Birçok değişik çoklu kainat modeli vardır, sadece en yaygın olanları enflasyonist çoklu kainat, sicim manzarası çoklu evreni ve kuantum çoklu evrenidir.
Enflasyonlu çoklu kainat, evrenin devamlı genişlediği ve yeni evrenler yarattığı bir modeldir. Bu model, erken evrenin süratli bir genişleme döneminden geçtiğini belirten kozmik enflasyon teorisine dayanmaktadır.
Sicim manzarası çoklu evreni, evrenin ihtimaller içinde sicim teorisi boşluklarının geniş bir manzarası olduğu bir modeldir. Her boşluk, değişik fizik yasalarına haiz değişik bir evrendir.
Kuantum çoklu evreni, evrenin birçok değişik durumun bir üst üste gelmesiyle oluşan bir modeldir. Her konum, değişik fizik yasalarına haiz değişik bir evrendir.
Çoklu kainat terimi hala varsayımsal bir modeldir ve bunu destekleyecek direkt bir delil yoktur. Sadece çoklu kainat, kainat anlayışımızı kökten değişiklik yapma potansiyeline haiz büyüleyici bir fikirdir.
III. Güneş Sistemi
Güneş Sistemi, Güneş’in ve yörüngesinde dönen sekiz gezegen, cüce gezegenler ve uyduları, asteroitler, kuyruklu yıldızlar ve meteoroidler de dahil olmak suretiyle nesnelerin yerçekimsel olarak bağlı sistemidir. Güneş Sistemi, 4,6 milyar sene ilkin devasa bir moleküler bulutun yerçekimsel çöküşünden oluşmuştur. Kütlenin büyük çoğunluğu Güneş’tedir ve kalan nesneler sistemin toplam hacminin %2’sinden daha azını oluşturur.
IV. Samanyolu Galaksisi
Samanyolu Galaksisi, güneş sistemimizi içeren bir çubuklu sarmal galaksidir. Yöresel Galaksiler Grubu’ndaki en büyük galaksidir ve 200 ila 400 milyar star ihtiva ettiği tahmin edilmektedir. Samanyolu Galaksisi ortalama .000 fer yılı genişliğindedir ve ortalama 20.000 fer yılı kalınlığındadır. Güneş, Samanyolu Galaksisi’nin merkezinden ortalama 26.000 fer yılı uzaklıktadır.
Samanyolu Galaksisi güzel ve kompleks bir nesnedir ve evrendeki en büyüleyici nesnelerden biridir. Bilim adamları Samanyolu Galaksisi ile alakalı devamlı yeni şeyler öğreniyorlar ve bu olağanüstü nesneyi incelemek için coşku verici bir vakit.
V. Kainat
Kainat, en ufak atom altı parçacıklardan en büyük galaksilere kadar mevcud her şeydir. Ortalama 13,8 milyar yaşlarında olduğu tahmin ediliyor ve hala genişliyor. Kainat, her biri milyarlarca star içeren oldukca sayıda galaksiden doğar. Samanyolu Galaksisi bu galaksilerden biridir ve güneş sistemimize ev sahipliği yapar.
Kainat uçsuz bucaksız ve esrarengiz bir yerdir ve onun ile alakalı hâlâ bilmediğimiz oldukca şey vardır. Sadece bilim adamları kainat ile alakalı devamlı yeni şeyler öğreniyor ve ikimiz de azar azar onun sırrını açığa çıkarıyoruz.
Bilim adamlarının kainat ile alakalı öğrendiği birtakım şeyler şunlardır:
- Kainat genişliyor
- Kainat oldukca sayıda galaksiden doğar
- Samanyolu Galaksisi bu galaksilerden biridir
- Kainat milyarlarca yıldıza ev sahipliği yapıyor
- Kainat, bilim adamlarının hâlâ çözmeye çalmış olduğu gizemlerle dolu
VII. Kozmoloji
Kozmoloji, evrenin bir tüm olarak incelenmesidir. Evrenin kökeni, evrimi ve yapısının yanı sıra davranışını yöneten yasaların incelenmesini de kapsar. Kozmoloji, birçok değişik alt alan ve teoriye haiz geniş ve kompleks bir alandır.
Kozmolojideki en mühim sorulardan biri evrenin iyi mi başladığı sorusudur. Büyük Patlama teorisi, evrenin iyi mi başladığına dair biri olan ilmi teoridir. Büyük Patlama teorisi, evrenin ortalama 13,8 milyar sene ilkin oldukca sıcak ve yoğun bir durumda başladığını belirtir. Kainat hemen sonra genişledi ve soğudu ve nihayetinde bugün gördüğümüz galaksileri ve yıldızları oluşturdu.
Kozmolojideki bir öteki mühim sual ise evrenin neyden oluştuğu sorusudur. Kainat, atomlar, moleküller, yıldızlar, galaksiler ve karanlık madde dahil olmak suretiyle muhtelif değişik madde ve enerji türlerinden doğar. Karanlık madde, fer yaymayan bir madde türüdür ve evrenin ortalama %27’tepsi oluşturur. Evrenin geri kalanı, evrenin ortalama %5’ini gerçekleştiren bayağı maddeden doğar.
Kozmoloji büyüleyici bir emek harcama alanıdır ve yeni veriler toplandıkça ve yeni teoriler geliştirildikçe devamlı olarak gelişmektedir. Kozmoloji, evrenin enginliğini ve içerisindeki yerimizi anlamamıza destek olmaktadır.
VII. Kozmoloji
Kozmoloji, evrenin bir tüm olarak incelenmesidir. Evrenin kökeni, evrimi ve yapısının yanı sıra davranışını yöneten yasaların incelenmesini de kapsar. Kozmoloji, birçok değişik alt alan ve teoriye haiz geniş ve kompleks bir alandır.
Kozmolojideki en mühim sorulardan biri evrenin iyi mi başladığıdır. Büyük Patlama teorisi, evrenin iyi mi başladığına dair biri olan ilmi teoridir. Büyük Patlama teorisi, evrenin ortalama 13,8 milyar sene ilkin oldukca sıcak ve yoğun bir durumda başladığını belirtir. Kainat hemen sonra genişledi ve soğudu ve bugün gördüğümüz galaksileri ve yıldızları oluşturdu.
Kozmolojideki bir öteki mühim sual, evrenin iyi mi evrimleştiğidir. Evrenin genişlemesi hızlanıyor, bu da galaksilerin birbirlerinden giderek daha süratli uzaklaşması anlamına geliyor. Bu hızlanmanın, evrenin genişlemesini yönlendiren esrarengiz bir güç olan karanlık enerjiden kaynaklandığı düşünülüyor.
Kozmoloji, devamlı değişen ve gelişen büyüleyici bir alandır. Yeni gözlemler yapıldıkça, evrene dair anlayışımız devamlı olarak rafine edilmektedir. Kozmoloji, bilimin en uç noktasında olan bir alandır ve evrendeki yerimizi anlamamıza destek olmaktadır.
Kuantum Kozmolojisi
Kuantum kozmolojisi, kuantum mekaniği ve genel görelilik yasalarını birleştirmeye çalışan bir kozmoloji dalıdır. Evrenin bir kuantum sistemi olduğu ve evriminin kuantum mekaniği yasalarıyla tanımlanabileceği fikrine dayanır. Kuantum kozmolojisi, evrenin kökeni, büyük patlama ve evrenin kaderi de dahil olmak suretiyle muhtelif kozmolojik sorunları incelemek için kullanılmıştır.
Kuantum kozmolojisinin temel zorluklarından biri, kuantum mekaniğinin yasalarını, feza ve zamanda fizik yasalarının bozulmuş olduğu bir nokta olan uzay-zaman tekilliği kavramıyla uzlaştırmanın zor olmasıdır. Bu problemi ele almak için birtakım fizikçiler evrenin ebedi derecede yaşlı olmadığını, bunun yerine büyük bir patlamayla başladığını öne sürmüşlerdir. Öteki fizikçiler ise evrenin döngüsel bulunduğunu ve bir takım büyük patlama ve büyük çöküşlerden geçtiğini öne sürmüşlerdir.
Kuantum kozmolojisi nispeten yeni bir emek harcama alanıdır ve evrenin doğası ile alakalı hala birçok cevaplanmamış sual vardır. Sadece, ümit vadeden bir alandır ve evrenin kökeni ve evrimi ile alakalı yeni bakış açıları sağlaması muhtemeldir.
Sicim teorisi, tabiat ananın dört temel kuvvetini (yerçekimi, elektromanyetizma, kuvvetli nükleer qüç ve sıska nükleer qüç) tek bir teoride birleştirmeyi deneyen fizikteki kuramsal bir çerçevedir. Sicim teorisi, maddenin temel bileşenlerinin nokta parçacıklar değil, sicim adında olan tek boyutlu nesneler olduğu fikrine dayanır. Bu sicimler değişik şekillerde titreşebilir ve değişik titreşimler değişik parçacıklara tekabül eder. Sicim teorisi hala geçindiren bir çalışmadır ve gerçekliğin eksiksiz ve doğru bir açıklaması olup olmadığı hemen hemen bilinmemektedir. Aynı zamanda, sicim teorisi oldukca muhtelif fizyolojik olguları açıklamada çok başarı göstermiş olmuştur ve birleşik bir fizik teorisi için en ümit verici adaylardan biridir.
S: Kozmoloji nelerdir?
A: Kozmoloji, evrenin bir tüm olarak incelenmesidir. Evrenin kökeni, evrimi ve yapısının yanı sıra davranışını yöneten yasaların incelenmesini de kapsar.
S: Kozmolojinin değişik teorileri nedir?
A: Kozmolojinin birçok değişik teorisi vardır, sadece en yaygın olarak kabul edileni Büyük Patlama teorisidir. Büyük Patlama teorisi, evrenin ortalama 13,8 milyar sene ilkin oldukca sıcak ve yoğun bir durumda başladığını belirtir. Kainat genişledikçe ve soğudukça, bugün gördüğümüz galaksileri ve yıldızları oluşturdu.
S: Kozmolojideki son keşifler nedir?
A: Kozmolojideki son keşifler içinde kozmik mikrodalga arka plan radyasyonunun tespiti, karanlık madde ve karanlık enerjinin keşfi ve evrenin hızlanan genişlemesinin gözlemlenmesi yer ediniyor. Bu keşifler evrenin ve evriminin daha iyi anlaşılmasına yol açtı.
0 Yorum